معرفی
آلزایمر (Alzheimer) یا بیماری فراموشی یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که در طی آن بتدریج تواناییهای ذهنی بیمار تحلیل میرود.
بارزترین نوع اختلال حافظه بوده و معمولاً بتدریج ایجاد شده و پیشرفت میکند.در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموختههای اخیر محدود میشود ولی بتدریج خاطرات قدیمی هم آسیب میبینند.
بیمار پاسخ سوالی را که چند لحظه قبل پرسیدهاست فراموش میکند و مجدداً همان سؤال را میپرسد.وسایلش را گم میکند و نمیداند کجا گذاشتهاست.
در خرید و پرداخت پول دچار مشکل میشود و نمیتواند حساب دارائیش را نگه دارد.به تدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشکل ایجاد میشود.
کمکم مشکل مسیر یابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن است گم شود.در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشکل پیدا میکند.
به واسطه اختلال در حافظه و روند تفکر فرد دچار آسیب عملکردهای اجتماعی و شخصی میشود و عصبانیت ، پرخاشگری و افسردگی را به دنبال دارد.
تاریخچه
این بیماری علاجناپذیر را اولین بار روانپزشک آلمانی به نام آلویز آلزایمر در سال ۱۹۰۶ میلادی معرفی کرد.
غالباً این بیماری در افراد بالای ۶۵ سال بروز پیدا میکند.
گرچه آلزایمر زودرس (early Alzheimer) (با شیوع کمتر) ممکن است زودتر از این سن رخ دهد.
در سال ۲۰۰۶ ۲۶٫۶ میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا بودند .
پیشبینی میشود در سال ۲۰۵۰ میلادی از هر ۸۵ نفر یک نفر به آلزایمر(Alzheimer ) مبتلا باشد.
همه ساله روز ۲۱ سپتامبر یا ۳۰ شهریور به مناسبت روز جهانی آلزایمر در دنیا مراسم و همایشهای مختلف برگزار میشود.
شعار سال ۲۰۰۸ این روز (No time to lose) است، به این معنی که زمانی برای تلف کردن نداریم.
آیا آلزایمر (Alzheimer ) درمان پذیر است؟
گرچه هنوز درمانی برای بیماری آلزایمر (Alzheimer) وجود ندارد اما با استفاده از داروها میتوان سیر پیشرفت بیماری را کند کرد.
داروهای مورد تأیید برای بیماری آلزایمر (Alzheimer ) شامل موارد زیر است:
داروهای آرامبخش و ضد جنون:
اگر با روشهای غیر دارویی نتوان رفتارهای آزاردهنده، بی قراری و پرخاشگری بیمار را کمتر کرد میتوان از داروهای جدید ضد جنون مثل اولانزاپین، کوتیاپین و ریسپریدون استفاده کرد.
گاهی اوقات افسردگی سبب پرخاشگری بیمار می شود که با استفاده از داروهای ضد افسردگی مثل فلوکستین میتوان آن را درمان کرد.
داروهای ضد کولین استراز:
در بیماری آلزایمر (Alzheimer ) مقدار استیل کولین که یکی از واسطههایی شیمیایی مداخله گر در حافظهاست کم میشود.
داروهای مختلفی برای افزایش مقدار استیل کولین پایانههای عصبی استفاده میشوند از جمله ریواستیگمین، دانپزیل و گالانتامین .
این داروها سبب بهبود حافظه، عملکرد شناختی و عملکرد اجتماعی بیمار میشوند.
این داروها تا حدودی رفتارهای غیرطبیعی بیمار را نیز اصلاح میکنند.
مشکل عمده این داروها عوارض گوارشی،تهوع، استفراغ، دل پیچه و اسهال است .
این عوارض با افزایش تدریجی دارو، مصرف همراه صبحانه و شام و با مایعات یا آب میوه از شدت عوارض کاسته میشود.
رژیم غذایی
افرادی که دچار فراموشی کارهای خود نیستند در رژیم غذایی خود ویتامین E دارند.
ویتامین E، رادیکال های ازاد را که احتمالا میتوانند به سلولهای مغز آسیب بزنند، مهار میکند.
تاثیر گروه خونی در میزان بروز آلزایمر (Alzheimer )
گروه خونی افراد میتواند در ابتلای آنها به بیماریهای زوال شناختی مانند آلزایمر تأثیرگذار باشد.
گروه خونی نقش مهمی در رشد سیستم ایمنی بدن ایفا کرده و ممکن است باعث خطر بالاتر ابتلا به زوال شناختی شود.
افراد دارای گروه خونی O ماده خاکستری بیشتری در مغز خود نسبت به گروههای خونی A ,B و AB دارند.
این ویژگی به حفاظت در برابر آلزایمر (Alzheimer) و این قبیل کمک می کند.
دارندگان گروه خونی O از ماده خاکستری بیشتری در بخش خلفی مخچه برخوردارند.
در مقایسه، افراد با گروههای خونی A, B یا AB دارای حجم کوچکتری از ماده خاکستری در مناطق تمپورال و لیمبیک مغز از جمله هیپوکامپ چپ هستند .
بخش های ذکر شده یکی از نخستین بخشهایی از مغز است که در اثر آلزایمر (Alzheimer )، آسیب میبیند.